Tụi mình đến Bảo tàng Neiwei vào buổi chiều thứ bảy, ngày 15 tháng 7. Trời mưa nhẹ, không khí bớt oi nồng và có thể tản bộ. Ở Neiwei hôm đó, tụi mình có dịp được gặp gỡ nhà thiết kế/nghệ sỹ âm thanh Alain Francais và trải nghiệm dự án Learprint của ông đang triển lãm ở 內惟藝術中心 Neiwei Arts Center. Bắt đầu từ 6 tháng trước, dự án được setup tại Neiwei. Bản thân Alain Francais dành hầu hết thời gian để làm việc tại Pháp. Quay lại Đài Loan đợt này, ông chỉ ở đây đúng ngày hôm đó mà thôi, nên quả là duyên đặc biệt khi có thể tình cờ gặp nhau ở đây.
Và anh là người đã nhận ra Alain Francais khi ông đang đứng quan sát giữa đám đông, rồi cũng là anh bắt đầu cuộc trò chuyện, và thế là chúng tôi nói chuyện với nhau trước khi bước vào trải nghiệm âm nhạc.
Đó là một dàn nhạc giao hưởng độc đáo, gồm 65 chiếc loa được bố trí và setup phù hợp với không gian của sảnh Neiwei Art Center. Các loa được bố trí sao cho âm thanh giống như nhạc sống. Rồi những người trải nghiệm sẽ có thể đi giữa giàn nhạc đó để cảm nhận âm thanh, có thể áp tai vào từng chiếc loa để lắng nghe thật kỹ âm thanh của nhạc cụ tương ứng với vị trí trong dàn nhạc.
Đến hôm nay mình mới cảm nhận được âm thanh có sự chuyển động. Không phải chỉ là do bản thân chuyển động, mà do dàn nhạc biểu diễn tạo ra những “luồng” âm thanh chuyển động. Ngoài cao độ, trường độ và cường độ của âm thanh thì còn có “độ sâu” khi âm thanh có gần có xa.
Thật thú vị! Vì kể cả nếu đi nghe nhạc giao hưởng, thì thính giả cũng không thể nghe được âm thanh ngay chính giữa dàn nhạc là như thế nào. Khán thính giả phải ngồi ở bên dưới sân khấu, bên ngoài dàn nhạc và lắng nghe âm thanh âm vang trong hội trường. Trong khi đó, ở mỗi một góc, mỗi một vị trí khác nhau, âm thanh khác nhau lắm. Âm thanh sẽ chuyển động từ trái sang phải, hoặc từ phải sang trái, hoặc có khi nhá bên này bên kia… Cảm giác có thể cảm nhận sự chuyển động của âm thanh ngay ở giữa dàn nhạc là một cảm giác rất khác biệt.
Ở triển lãm của Learprint, mỗi bản nhạc từ 5-7 phút. Riêng bản thân tụi mình đã “quá hớn hở” nên đã vào nghe đến 3 bài: một bài nhạc phim Starwar, một bài nhạc giao hưởng cổ điển Trung Hoa, và một bài Symphony. Khi được trò chuyện với chính “tác giả” của ý tưởng này, không thể kìm chế hàng loạt các câu hỏi về cách tạo ra được buổi trình diễn như thế (hỏi nhiều cũng do “quá hớn hở” mà ra 
)
Alain Francais giải thích cho tụi mình cách mà những bản nhạc này được thu âm. Cả một dàn nhạc, nhạc trưởng và nhạc công sẽ đứng đúng những vị trí như những chiếc loa này, rồi dùng hệ thống ghi âm thanh, và nhiều công đoạn xử lý để âm thanh có thể được phát ra một cách tự nhiên và sống động nhất. Dự án của Alain Francais nhấn mạnh vào sự “chuyển động” của âm thanh, sự di chuyển của âm thanh và độ sâu (gần – xa) của âm thanh.
Khi bản nhạc kết thúc, mọi người sẽ vỗ tay và rời đi. Nhưng Alain Francais giữ tụi mình lại, nói hãy cố gắng nghe…
… và đúng là trong không gian ồn ào đó, có tiếng kéo ghế nhẹ, kéo đàn, đóng hộp đàn và tiếng bước chân rời sân khấu.
Thật vậy, ở những buổi hoà nhạc, khi khán giả đã rời đi, có người vẫn ở đó, chờ nghe đến tiếng bước chân cuối cùng mới chính thức hết bài, bye bye… Người nghệ sỹ sẽ luôn nhớ, luôn chờ, chờ tiếng kéo màn tắt đèn và những bước chân cuối cùng.
.:: Bước và Lăn, tháng 7/2023 ::.
